De oude sprookjesachtige magnolia is een wonderlijke boom

De oude sprookjesachtige magnolia is een wonderlijke boom

‘’I will find my way back home. Where magnolia grows, where magnolia grows’’, zingt Danny Vera in zijn hit ‘Rollercoaster’. De Magnolia werd geplant door zijn door zijn vader, voor zijn moeder. Danny Vera woont in zijn ouderlijk huis en ziet ieder jaar tijdens zijn moeders verjaardag vroeg in het voorjaar de Magnolia in bloei staan. De zanger is bij lange na niet de enige bij wie deze boom favoriet is.

De bijzondere naam magnolia

De magnolia heeft zijn mooie naam te danken aan de fransman Pierre Magnol. Naar hem is de boom is vernoemd. In de zeventiende eeuw was hij in Montpellier de baas over een botanische tuin. Magnol was hoogleraar in de botanie en kende veel aanzien omdat hij veel heeft bijgedragen aan de (plant)wetenschap. Toen de magnolia in de achttiende eeuw in Florida werd herontdekt, vernoemde de ontdekker de boom naar Magnol.

De oude magnolia boom

De ‘Magnolicae’ zijn een familie van bomen en struiken ze behoren tot de oudste bloemdragende planten (een boom is een plant met houten stam) ter wereld. De magnolia familie bestaat al bijna 100 miljoen jaar. De magnolia boom kwam al tientallen miljoenen jaren geleden voor in het gebied dat we nu Nederland noemen. Er bestonden hier toen namelijk subtropische temperaturen en daar gedijt de magnolia goed bij. 

De bij en de kever als verstuivers

De bij, die belangrijk is voor de verstuiving bij bomen en planten, kwam nog niet voor toen de magnolia ontstond. De kever bestoof de boom, die hier toen al wel voorkwamen. Dit verklaart waarom de bloembladen zo dik zijn. Kevers hebben namelijk scherpe kaken en poten waarmee ze de bladen konden kraken. Nog steeds worden magnolia’s bestoven door kevers en niet door bijen. 

Een exoot

De boom is daarna, zo’n twee miljoen jaar geleden, uit Europa is verdwenen. In China en Noord-Amerika wist de boom gelukkig te overleven en hierdoor groeit hij nu weer in Europa. Omdat de boom hier is geherintroduceerd, beschouwen we de Magnolia nu als een exoot. Met exoot wordt een dier of plant bedoeld die van nature niet voorkomt op een bepaalde plek. 

Een vroege en betoverende bloeier 

De Magnolia kent verschillende namen. Zo wordt de boom ook wel ‘beverboom’ genoemd vanwege de viltachtige buitenkant die de knoppen hebben. Deze vorm lijkt wat op die van de bever. Al vroeg in het voorjaar komen de knoppen uit en brengen zij de magnolia tot bloei. Hierdoor zien veel mensen in de bloei van de magnolia het begin van de lente. De boom is een heester, dit is een boom die vlak boven de grond al vertakt.  Van alle heesters die hier gedijen, kent de magnolia de grootste bloemen. Als een van de weinige planten vormt de magnolia eerst de bloemen en daarna pas het blad.

De magnolia in vele soorten en maten

Naast dat de magnolia ‘beverboom’ wordt genoemd, worden er nog meer namen aan de boom toegekend. Dit komt doordat er verschillende magnolia bestaan, in meer dan 80 soorten en maten. Zo kunnen sommige hoge bomen wel 25 meter hoog worden, terwijl andere bomen met een meter of drie beduidend minder veel wind vangen. Er bestaan soorten die hun blad verliezen, maar sommige houden hun blad het hele jaar en bieden zelfs weerstand tegen hevige vorstperioden.

Kruizingen en hun bloemen

Er bestaan zo’n 80 verschillende soorten magnolia. Dit zijn er al best veel. Toch vond de mens dat dit nog niet genoeg was. Door de geschiedenis heen werd besloten om verschillende soorten met elkaar te kruizen, waardoor nog meer typen magnolia ontstonden. Dit deed men vooral vanuit de wil om om nieuwe bloemen te creëren. Bloemen kunnen daardoor in vorm maar ook in kleur sterk variëren, van helder wit tot roze en geel.   

Magnolia soulangeana

De magnolia soulangeana is van alle soorten het bekendst omdat deze bij ons het meeste voorkomt. De boom kan tot wel vijf meter hoog groeien. De bloemen zijn wit-roze van kleur en de bloeiperiode is van april tot en met mei. Opvallend aan de bloemblaadjes is dat zij binnen een week uitvallen, waarna nieuwe bloemen aangroeien. Omdat de bloemetjes lijken op die van een tulp, wordt dit type magnolia ook wel ‘tulpenboom’ genoemd. Belangrijk is om deze soort te beschermen tegen nachtvorst. Als de knoppen hier eenmaal aan zijn blootgesteld, dan zullen zij in de lente niet snel en goed tot bloei komen. 

Magnolia stellata

Een andere bekende magnolia is de ‘stellata’. Dit type heeft witte bloemen in een ster-vorm en komt tot bloei in april. De boom groeit over het algemeen niet hoger dan 4 meter. Gemiddeld zal de hoogte op ongeveer 2 tot 2,5 meter uitkomen als je de boom niet snoeit. Deze magnolia is hiermee zeer geschikt voor de wat kleinere tuinen. Hou er in kleinere tuinen rekening mee dat de boom graag op een plekje staat waar de zon zich laat zien. 

Magnolia grandiflora

Wie de Italiaanse taal machtig is, kan uit de naam al opmaken waarom deze plant zo gewild is. ‘Grandiflora’ betekent namelijk ‘grote bloemen’. Dit type magnolia bloeit wat later in het jaar, van juni tot september en creëert dan gigantische witte bloemen. Deze bloemen bloeien echter niet iedere zomer. Met name als de winter koud is geweest, willen de knooppen weleens een jaartje overslaan. Met deze zomerbloeier is het dan ook uitkijken in omdat hij niet goed tegen vorstige temperaturen kan. Toch zal de boom weinig last hebben van het type winter zoals dat in Nederland jaarlijks voorkomt omdat het kwik hier nooit heel ver onder het vriespunt daalt.

Het planten van de magnolia

Als je een magnolia wilt planten, dan kan je dat het beste in het voorjaar doen. Denk er goed over na waar je de magnolia wilt gaan plaatsen, want de boom houdt er niet van om verplaatst te worden. De wortels zijn namelijk zeer kwetsbaar. Zorg ervoor dat de grond rondom de magnolia niet te zwaar is en niet te veel klei bevat. De magnolia groeit het beste in poreuze grond waarin vocht en zuurstof goed wordt doorgelaten. De grond kan het beste neutraal tot zuur van aard zijn maar hou er rekening mee dat kalk niet goed is voor de boom. De struik houdt ervan om op een beschutte plaats te staan en het liefst niet in de volle zon. 

Het groeien van de magnolia

Als je de magnolia beter wilt laten groeien, kun je zelf wat potgrond of turf toevoegen. Vooral in de eerste paar jaar van zijn bestaan, heeft de boom veel water nodig. Je kunt de magnolia helpen in zijn groei door hem regelmatig een paar emmers water te geven. Tijdens de groei, komen de wortels bijna tot het oppervlak. Kijk daarom uit bij het wieden van planten rondom de magnolia, omdat je daarmee de wortel kunt beschadigen. Het verwijderen van onkruid rondom de boom kun je daarom het beste met je blote handen doen in plaats van met een schepje.

Het groeien van de magnolia

Het bloeien en snoeien van de magnolia

Wacht tot na de bloei voordat je begint met het snoeien van de boom. Takken die niet goed groeien omdat ze bijvoorbeeld andere takken kruisen, kun je beter helemaal weghalen. Als je van mening bent dat de boom te groot is gaan groeien, is het mogelijk om deze ver terug te snoeien. De boom groeit echter snel en kan in het bloeiseizoen daarna weer snel aangroeien, tot wel een meter lang. 

Eetbaar

Bijzonder aan de magnolia is dat de bloemetjes van bijna alle ondersoorten eetbaar zijn. Een bloem telt 6 of meer blaadjes en deze hebben een fruitachtige, frisse geur. De smaak van de blaadjes is fris en citroenachtig met een vleugje zoetigheid. Je kunt de blaadjes op verschillende manieren bereiden.

Het ‘suikeren’ van de blaadjes

Zo kun je de mooie bloemblaadjes gebruiken om een dessert te verfraaien. Laat ze hiervoor eerst drogen zodat ze krokant worden. Strijk lang de blaadjes een klein beetje eiwit en bestrooi dit met suiker. Nadat je het geheel een nacht hebt laten drogen, heb je heerlijk magnolia-suikerblaadjes. 

Het maken van magnolia siroop

Van de blaadjes van de magnolia bloem kun je heerlijke siroop maken. Voor 750 milliliter van deze siroop, heb je ongeveer 200 gram aan magnolia blaadjes nodig. Breng eerst een halve liter water aan de kook met 400 gram basterdsuiker. Nadat het suiker in het water is opgelost, laat je het afkoelen tot ongeveer 30 graden. Dit is het moment waarop je de magnoliablaadjes scheurt en samen met de vloeistof in een schone pot giet. Deze pot sluit je af en je laat het geheel ongeveer een dag trekken. Hierna zeef je de blaadjes eruit en je hebt een heerlijke magnolia siroop.